Przysłowia w języku polskim i niemieckim, część trzecia
wróć do cz. drugiej/jesteś tutaj: Niemieckie przysłowia, cz. trzecia
Male den Teufel nicht an die Wand. - Nie wywołuj wilka z lasu.
Słownictwo:
malen /czasownik: malt, malte, hat gemalt/ - malować
Teufel der /PL die Teufel/ - diabeł
Wand die /PL die Wände/ - ściana
Man ändert sich oft und bessert sich selten. - Człowiek często się zmienia, lecz rzadko na lepsze.
Słownictwo:
ändern /czasownik: ändert, änderte, hat geändert/ - zmieniać
bessern /czasownik: bessert, besserte, hat gebessert/ - poprawiać
oft /przysłówek/ - często
selten /przymiotnik, przysłówek: seltener, seltenste/ - rzadki, niezwykły, dziwny, rzadko, niezwykle, dziwnie, nadzwyczaj, szczególnie, wyjątkowo
Man braucht nicht das ganze Meer auszutrinken, um zu wissen, dass das Wasser salzig ist. - Nie musisz wypić całego morza, aby się przekonać, że woda, która w nim płynie, jest słona.
Słownictwo:
austrinken /czasownik: trinkt aus, trank aus, hat ausgetrunken/ - wypijać
brauchen /czasownik: braucht, brauchte, hat gebraucht/ - potrzebować, domagać się, używać, zużywać
Meer das /PL die Meere/ - morze
salzig /przymiotnik, przysłówek/ - słony, słonawy, słono, słonawo
Wasser das /nur Singular/ - woda
wissen /czasownik: weiß, wusste, hat gewusst/ - wiedzieć, znać, zdawać sobie sprawę, umieć
Man lernt nie aus. - Człowiek nigdy nie nauczy się wszystkiego.
Słownictwo:
lernen /czasownik: lernt, lernte, hat gelernt/ - uczyć się, zapoznawać się
nie /przysłówek/ - nigdy
Man muss auf das Beste hoffen und das Böse erwarten. - Wierz w najlepsze, a oczekuj najgorszego.
Słownictwo:
hoffen /czasownik: hofft, hoffte, hat gehofft/ - mieć nadzieję
Man muss das Leben eben nehmen, wie das Leben eben ist. - Bierz życie takim, jakie ono jest.
Słownictwo:
Leben das /PL die Leben, mst Singular/ - życie
nehmen /czasownik: nimmt, nahm, hat genommen/ - brać, przyjmować, zabierać, zażywać
Man muss dreimal messen, ehe man einmal schneidet - Dziesięć razy mierz, a raz tnij.
Słownictwo:
messen /czasownik: misst, maß, hat gemessen/ - mierzyć
schneiden /czasownik: schneidet, schnitt, hat geschnitten/ - ciąć, kroić, krajać, przecinać, obcinać, przycinać, zajeżdżać drogę
Man soll das Eisen schmieden, solange es heiß ist. - Kuj żelazo, póki gorące.
Słownictwo:
Eisen das /nur Singular/ - żelazo
heiß /przymiotnik, przysłówek/ - gorący, upalny, żarliwy, gorąco, upalnie, żarliwie
schmieden /czasownik: schmiedet, schmiedete, hat geschmiedet/ - kuć, odkuwać, wykuwać
solange /spójnik/ - dopóki, póki, tak długo, dotąd aż
Man soll den Tag nicht vor dem Abend loben- Nie chwal dnia przed zachodem słońca.
Słownictwo:
Abend der /PL die Abende/ - wieczór
loben /czasownik: lobt, lobte, hat gelobt/ - chwalić, pochwalać
Tag der /PL die Tage/ - dzień
Mit Speck fängt man Mäuse. - Myszy łapie się na boczek.
Słownictwo:
fangen /czasownik: fängt, fing, hat gefangen/ - łapać, łowić, chwytać, ujmować, przytrzymywać, przydybać
Maus die /PL die Mäuse/ - mysz, /infor./ mysz komputerowa, myszka
Speck der /PL die Specke/ - słonina, sadło
Morgenstunde hat Gold im Munde. - Kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje.
Słownictwo:
Gold das /nur Singular/ - złoto
Mund /PL die Münder/ - usta
Narren haben gut Glück. - Głupi ma zawsze szczęście.
Słownictwo:
Glück das /nur Singular/ - szczęście, pomyślność
Narr der /PL die Narren/ - błazen, głupiec
Neue Besen kehren gut - Nowa miotła dobrze zmiata.
Słownictwo:
Besen der /PL die Besen/ - miotła, szczotka do zamiatania
kehren /czasownik: kehrt, kehrte, hat gekehrt/ - zwracać, kierować, zawracać, zamiatać
Not macht erfinderlich- Potrzeba matką wynalazku.
Słownictwo:
erfinderisch /przymiotnik/ - pomysłowy
Ohne Arbeit kein Erfolg. - Bez pracy nie ma kołaczy.
Słownictwo:
Arbeit die /nur Singular/ - praca, robota, zajęcie, zatrudnienie
Erfolg der /PL die Erfolge/ - sukces, powodzenie, rezultat, skutek, wynik
ohne /przyimek + AKK/ - bez
Ohne Fleiß kein Preis. - Bez pracy nie ma kołaczy.
Słownictwo:
Fleiß der /nur Singular/ - pilność
Preis der /PL die Preise/ - cena, nagroda
Reden ist Silber, schweigen ist Gold. - Mowa jest srebrem, a milczenie złotem.
Słownictwo:
Gold das /nur Singular/ - złoto
reden /czasownik: redet, redete, hat geredet/ - mówić, rozmawiać, prawić, gadać, przemawiać
schweigen /czasownik: schweigt, schwieg, hat geschwiegen/ - milczeć
Silber das /nur Singular/ - srebro
Rom wurde auch nicht an einem Tag erbaut. - Nie od razu Kraków zbudowano.
Słownictwo:
erbauen /czasownik: erbaut, erbaute, hat erbaut/ - budować, wznosić, wystawiać, /pot./ pokrzepiać na duchu
Rom /nur Singular - /geo./ Rzym
Scherben bringen Glück. - Skorupy przynoszą szczęście.
Słownictwo:
bringen /czasownik: bringt, brachte, hat gebracht/ - przynosić, przywozić, przyprowadzać, sprowadzać, donosić, zanosić, podwozić
Glück das /nur Singular/ - szczęście, pomyślność
Scherbe die /PL die Scherben/ - skorupa
Schmutzige Wäsche soll man zu Hause waschen. - Brudy pierze się w domu.
Słownictwo:
schmutzig /przymiotnik, przysłówek/ - brudny, zanieczyszczony, powalany, brudno
waschen /czasownik: wäscht, wusch, hat gewaschen/ - myć, zmywać, prać
Wäsche die /PL die Wäschen/ - pranie, die /nur Singular/ - bielizna
Sie passen zueinander wie zwei alte Latschen. - Podobni, jak dwie krople wody.
Słownictwo:
Latsche die /PL die Latschen/ - /bot./ kosodrzewina, kosówka, /pot./ znoszony pantofel domowy, kapeć
passen /czasownik: passt, passte, hat gepasst/ - pasować, dobrze leżeć, /pot./ poddawać się
zueinander /przysłówek/ - dla siebie, do siebie
Steter Tropfen höhlt den Stein. - Kropla drąży skały.
Słownictwo:
aushöhlen /czasownik: höhlt aus, höhlte aus, hat ausgehöhlt/ - wydrążać, żłobić
Stein der /PL die Steine/ - kamień, pestka
stet /przymiotnik, przysłówek/ - ciągły, ciągle
Tropf der /PL die Tropfe/ - /med./ kroplówka
Stille Wasser sind tief. - Cicha woda brzegi rwie.
Słownictwo:
still /przymiotnik, przysłówek/ - cichy, spokojny, milczący, cicho
tief /przymiotnik, przysłówek/ - głęboki, niski, głęboko, nisko
Wasser das /nur Singular/ - woda
Überall ist es schön, aber am schönsten ist es zu Hause. - Wszędzie dobrze, ale w domu najlepiej.
Słownictwo:
Haus das /PL die Häuser/ - dom, domownicy, ród, firma, koncern
schön /przymiotnik, przysłówek - schöner, am schönsten/ - piękny, ładny, śliczny, pięknie, ładnie, ślicznie
überall /przysłówek/ - wszędzie
Übung macht den Meister. - Praktyka czyni mistrza.
Słownictwo:
Meister der /PL die Meister/ - mistrz, majster
Übung die /PL die Übungen/ - ćwiczenie, wprawa, trening, ćwiczenia wojskowe
Verbotene Speise schmeckt am besten. - Zakazane owoce smakują najlepiej.
Słownictwo:
gut /przymiotnik, przysłówek: besser, beste/ - dobry, dobrze
schmecken /czasownik: schmeckt, schmeckte, hat geschmeckt/ - smakować, kosztować
Speise die /PL die Speisen/ - potrawa, jedzenie, jadło, danie
verboten /przymiotnik/ - zakazany, wzbroniony
Verschiebe nicht auf morgen, was du heute kannst besorgen. - Co masz zrobić jutro, zrób dziś.
Słownictwo:
besorgen /czasownik: besorgt, besorgte, hat besorgt/ - starać się, troszczyć się, załatwiać
heute /przysłówek/ - dzisiaj, dziś
morgen /przysłówek/ - jutro
verschieben /czasownik: verschiebt, verschob, hat verschoben/ - przesuwać, odraczać
Verstand ist das beste Kapital. - Rozum, to najlepszy kapitał.
Słownictwo:
Kapital das /PL die Kapitale/Kapitalien/ - kapitał
Verstand der /nur Singular/ - rozum, zdolność osądu
Viel im Munde, wenig in der Tat. - Mocny w gębie, ale nie w czynach.
Słownictwo:
Mund /PL die Münder/ - usta
Tat die /PL die Taten/ - czyn, uczynek
viel /przymiotnik, przysłówek, zaimek - mehr, am meisten/ - wiele, dużo, moc
wenig /przymiotnik, przysłówek, zaimek/ - mały, mało
Viele Köche verderben den Brei. - Gdzie kucharek sześć, tam nie ma, co jeść.
Słownictwo:
Brei der /PL die Breie/ - kaszka, papka, kleik, puree
Koch der /PL die Köche/ - kucharz
verderben /czasownik: verdirbt, verdarb, hat verdorben/ - psuć, rujnować, niszczyć
Viele zum Rat, wenige zur Tat. - Wielu do radzenia, niewielu do czynu.
Słownictwo:
Rat der /nur Singular/ - rada, porada, narada
Tat die /PL die Taten/ - czyn, uczynek
wenig /przymiotnik, przysłówek, zaimek/ - mały, mało
Von nichts kommt nichts. - Z pustego to i Salomon nie naleje.
Słownictwo:
kommen /czasownik: kommt, kam, ist gekommen/ - przybywać, przychodzić, przyjeżdżać, nadchodzić, nadjeżdżać, pochodzić, wydostawać się
nichts /zaimek/ - nic
Vögel die am Morgen singen, fängt am Abend die Katze. - Nie chwal dnia przed zachodem słońca. /dosłownie: Ptaki które rano śpiewają, wieczorem złapie kot./
Słownictwo:
Abend der /PL die Abende/ - wieczór
fangen /czasownik: fängt, fing, hat gefangen/ - łapać, łowić, chwytać, ujmować, przytrzymywać, przydybać
Katze die /PL die Katzen/ - kot, kotka
Morgen der /PL die Morgen/ - poranek, ranek, rano, mórg, morga
singen /czasownik: singt, sang, hat gesungen/ - śpiewać
Vogel der /PL die Vögel/ - ptak
Vorsicht ist die Mutter der Weisheit. - Ostrożności nigdy za wiele.
Słownik:
Mutter die /PL die Mütter/ - matka, die /PL die Muttern/ - mutra, nakrętka
Vorsicht die /nur Singular/ - ostrożność, przezorność
Weisheit die /nur Singular/ - mądrość
Was der Mensch sät, das wird er ernten. - Jak kto pracował, tak będzie żniwował.
Słownictwo:
ernten /czasownik: erntet, erntete, hat geerntet/ - zbierać żniwo
Mensch der /PL die Menschen/ - człowiek
säen /czasownik: sät, säte, hat gesät/ - siać
Was dich nicht umbringt, macht dich stärker. - Co cię nie zabije to cię wzmocni.
Słownictwo:
stark /przymiotnik, przysłówek/ - mocny, silny, mocno, silnie
umbringen /czasownik: bringt um, brachte um, hat umgebracht/ - zabijać, pozbawiać życia, zamęczać
Was du nicht willst, dass man dir tut, das füg auch keinen anderen zu. - Nie czyń drugiemu, co tobie nie miłe.
Słownictwo:
tun /czasownik: tut, tat, hat getan/ - czynić, robić, dokonywać, powodować, wyrządzać
wollen /czasownik modalny: will, wollte, hat gewollt (wollen)/ - chcieć, mieć zamiar, pragnąć
Was einer muss, das tut er mit Verdruss. - Co z musu, to z przykrością.
Słownik:
müssen /czasownik modalny: muss, musste, hat gemusst/müssen/ - musieć, powinien
Verdruss der /PL die Verdrusse/ - niezadowolenie, przykrość, strapienie, zgryzota, zmartwienie
Was Hänschen nicht lernt, lernt Hans nie mehr. - Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał.
Słownictwo:
Hänschen das /PL die Hänschen/ - Jaś
lernen /czasownik: lernt, lernte, hat gelernt/ - uczyć się, zapoznawać się
mehr /przysłówek/ - więcej
Was ich nicht weiß, macht mich nicht heiß. - Czego nie wiem, o to mnie głowa nie boli.
Słownictwo:
heiß /przymiotnik, przysłówek/ - gorący, upalny, żarliwy, gorąco, upalnie, żarliwie
wissen /czasownik: weiß, wusste, hat gewusst/ - wiedzieć, znać, zdawać sobie sprawę, umieć
Was sich liebt, das neckt sich. - Kto się lubi, ten się czubi.
Słownictwo:
lieben /czasownik: liebt, liebte, hat geliebt/ - kochać, lubić
necken /czasownik: neckt, neckte, hat geneckt/ - drażnić
Wenn die Katze aus dem Haus ist, tanzen die Mäuse auf dem Tisch. - Kiedy kota nie ma, myszy tańcują.
Słownictwo:
Haus das /PL die Häuser/ - dom, domownicy, ród, firma, koncern
Katze die /PL die Katzen/ - kot, kotka
Maus die /PL die Mäuse/ - mysz, /infor./ mysz komputerowa, myszka
tanzen /czasownik: tanzt, tanzte, hat getanzt/ - tańczyć, tańcować, pląsać
Tisch der /PL die Tische/ - stół
Wenn sich zwei streiten, freut sich der Dritte. - Gdzie dwóch się bije, tam trzeci korzysta.
Słownictwo:
Dritte der/die /PL die Dritten/ - /prawn./ strona trzecia, osoba trzecia
freuen /czasownik: freut, freute, hat gefreut/ - cieszyć
streiten /czasownik: streitet, stritt, hat gestritten/ - walczyć, toczyć bój
Wer A sagt, muss auch B sagen. - Kto powie A, musi powiedzieć B.
Słownictwo:
sagen /czasownik: sagt, sagte, hat gesagt/ - mówić, mawiać, powiadać, przekazywać, informować
Wer am Morgen lacht, weint am Abend. - Kto się rano śmieje, ten popołudniu płacze.
Słownictwo:
Abend der /PL die Abende/ - wieczór
Morgen der /PL die Morgen/ - poranek, ranek, rano, mórg, morga
weinen /czasownik: weint, weinte, hat geweint/ - płakać
Wer anderen eine Grube gräbt, fällt selbst hinein. - Kto pod kim dołki kopie, ten sam w nie wpada.
Słownictwo:
andere /przymiotnik/ - inna, druga, inne, inni
fallen /czasownik: fällt, fiel, ist gefallen/ - padać, upadać, spadać, obniżać się /cena, temperatura/, padać /o strzale/, /mil./ - polec
graben /czasownik: gräbt, grub, hat gegraben/ - kopać, ryć, drążyć
Grube die /PL die Gruben/ - jama, dół, wykop, kopalnia
hinein /przysłówek/ - do wnętrza
selbst /przymiotnik, przysłówek/ - sam, samemu
Wer ernten will, muss säen. - Kto chce zbierać plony musi siać.
Słownictwo:
ernten /czasownik: erntet, erntete, hat geerntet/ - zbierać żniwo
müssen /czasownik modalny: muss, musste, hat gemusst/müssen/ - musieć, powinien
säen /czasownik: sät, säte, hat gesät/ - siać
Wer Minuten spart, gewinnt die Stunden. - Kto oszczędza minuty, zyskuje godziny.
Słownictwo:
gewinnen /czasownik: gewinnt, gewann, hat gewonnen/ - wygrywać, zyskiwać, zdobywać, uzyskiwać
Minute die /PL die Minuten/ - minuta
sparen /czasownik: spart, sparte, hat gespart/ - oszczędzać, odkładać, ciułać
Stunde die /PL die Stunden/ - godzina, lekcja, godzina lekcyjna
Wer neidet, leidet. - Kto zazdrości, ten cierpi.
Słownictwo:
leiden /czasownik: leidet, litt, hat gelitten/ - cierpieć, chorować
neiden /czasownik: neidet, neidete, hat geneidet/ - zazdrościć
Wer nicht hören will, muss fühlen. - Kto nie chce słuchać, musi cierpieć.
Słownictwo:
fühlen /czasownik: fühlt, fühlte, hat gefühlt/ - czuć, odczuwać, dotykać, wyczuwać dotykiem
hören /czasownik: hört, hörte, hat gehört/ - słyszeć, słuchać
Wer nicht Wein, Weib und Gesang liebt, der bleibt ein Narr sein Leben lang. - Kto nie kocha pieśni, wina i kobiety, jest całe życie głupcem, niestety.
Słownictwo:
bleiben /czasownik: bleibt, blieb, ist geblieben/ - zostawać, pozostawać
Gesang der /PL die Gesänge/ - śpiew, pieśń
Leben das /PL die Leben, mst Singular/ - życie
Narr der /PL die Narren/ - błazen, głupiec
Wein der /PL die Weine/ - wino
Wer Sorgen hat, hat auch Likör. - W dnie kieliszka wszystko znika. /dosłownie: Kto ma troski, ma też Likier./
Słownictwo:
Likör der /PL die Liköre/ - /gastr./ likier
Sorge die /PL die Sorgen/ - troska, zmartwienie, kłopot, utrapienie, niepokój
Wer sucht, der findet. - Kto szuka ten znajduje.
Słownictwo:
finden /czasownik: findet, fand, hat gefunden/ - znajdować, natrafiać, natykać się, odszukiwać, zastawać, uważać, uznawać, sądzić
suchen /czasownik: sucht, suchte, hat gesucht/ - szukać, poszukiwać
Wer Wind sät, wird Sturm ernten. - Kto sieje wiatr, zbiera burzę.
Słownictwo:
ernten /czasownik: erntet, erntete, hat geerntet/ - zbierać żniwo
säen /czasownik: sät, säte, hat gesät/ - siać
Sturm der /PL die Stürme/ - burza, nawałnica, wichura, sztorm, atak, szturm
Wind der /PL die Winde/ - wiatr
Wie der Meister, so der Lehrjunge. - Jaki mistrz, takim i uczeń się staje.
Słownictwo:
Meister der /PL die Meister/ - mistrz, majster
Wie die Arbeit, so der Lohn. - Jaka praca, taka płaca.
Słownictwo:
Arbeit die /nur Singular/ - praca, robota, zajęcie, zatrudnienie
Lohn der /PL die Löhne/ - płaca, wynagrodzenie, zapłata
Wie die Faust aufs Auge passen. - Pasować jak pięść do nosa.
Słownictwo:
Auge das /PL die Augen/ - oko
Faust die /PL die Fäuste/ - pięść
passen /czasownik: passt, passte, hat gepasst/ - pasować, dobrze leżeć, /pot./ poddawać się
Wie die Mutter, so die Tochter. - Jaka matka, taka córka.
Słownictwo:
Mutter die /PL die Mütter/ - matka, die /PL die Muttern/ - mutra, nakrętka
Tochter die /PL die Töchter/ - córka
Wie du mir, so ich dir. - Jak Kuba Bogu, tak Bóg Kubie.
Słownictwo:
so /przysłówek/ - tak, taki, w taki sposób
wie /przysłówek, spójnik/ - jak, gdy, kiedy
Wie gewonnen, so zerronnen. - Łatwo przyszło, łatwo poszło.
Słownictwo:
gewinnen /czasownik: gewinnt, gewann, hat gewonnen/ - wygrywać, zyskiwać, zdobywać, uzyskiwać
zerrinnen /czasownik: zerrinnt, zerrann, ist zerronnen/ - rozpływać się, upływać, topnieć, /przen./ rozwiewać się, spełznąć na niczym
Wie man sich bettet, so schläft/liegt man. - Jak sobie pościelesz, tak się wyśpisz.
Słownictwo:
betten /czasownik: bettet, bettete, hat gebettet/ - kłaść
liegen /czasownik: liegt, lag, hat gelegen/ - leżeć
schlafen /czasownik: schläft, schlief, hat geschlafen/ - spać, przespać się, przesypiać
Wissen ist Macht. - Wiedza to potęga.
Słownictwo:
Macht die /PL die Mächte/ - władza, siła, moc, potęga, upoważnienie
Wissen das /nur Singular/ - wiedza, znajomość
Wo ein Wille ist, ist auch ein Weg. - Gdzie chęć, tam i droga.
Słownictwo:
Weg der /PL die Wege/ - droga, szlak, trasa
Wille der /GEN des Willens, PL die Willen/ - wola
Wo gehobelt wird, da fallen Spane. - Gdzie się drwa rąbie, tam wióry lecą.
Słownictwo:
fallen /czasownik: fällt, fiel, ist gefallen/ - padać, upadać, spadać, obniżać się /cena, temperatura/, padać /o strzale/, /mil./ - polec
hobeln /czasownik: hobelt, hobelte, hat gehobelt/ - /tech./ heblować, wygładzać
Span der /PL die Späne/ - wiór, drzazga
Wo kein Klager ist, ist auch kein Richter. - Gdzie nie ma oskarżyciela, nie ma też sędziego.
Słownictwo:
Kläger der /PL die Kläger/ - skarżący, oskarżyciel, /prawn./ powód
Richter der /PL die Richter/ - sędzia
Zwei Köpfe sind besser als einer. - Co dwie głowy to nie jedna.
Słownictwo:
Kopf der /PL die Köpfe/ - głowa, /zool./ /pej./ łeb, /tech./ głowica
