Niemieckie idiomy, część pierwsza
jesteś tutaj: Niemieckie idiomy, cz. pierwsza/przejdź do cz. drugiej
Niemieckie idiomy i najczęściej występujące w mowie potocznej powiedzenia. Słownictwo i przykłady użycia w zdaniach.
Alle guten Dinge sind Drei. - Do trzech razy sztuka.
SŁOWNICTWO:
Ding das /PL die Dinge lub Dinger/ - rzecz, przedmiot
Drei die /PL die Dreien/ - trójka
Alles in grünen Bereich. - Wszystko w najlepszym porządku.
PRZYKŁAD: Wie geht es dir? - Alles im grünen Bereich. - Jak leci? Wszystko w najlepszym porządku.
SŁOWNICTWO:
alles /przymiotnik/ - wszystko
Bereich der/das /PL die Bereiche/ - obszar, zakres, zasięg, obręb, zakres władzy, kompetencja, dziedzina
grün /przymiotnik, przysłówek/ - zielony, zielono
Alle Wetter! – Do stu piorunów!
SŁOWNICTWO:
alle /zaimek/ - wszyscy, wszystkie
Wetter das /PL die Wetter/ - pogoda
Als er erfahren hat, dass seine Freundin schwanger war, war er weiß wie die Wand. – Gdy się dowiedział, że jego dziewczyna była w ciąży, był blady jak ściana.
SŁOWNICTWO:
erfahren /czasownik: erfährt, erfuhr, hat erfahren/ - dowiadywać się, doświadczać
schwanger /przymiotnik/ - ciężarna, w ciąży
Wand die /PL die Wände/ - ściana
weiß /przymiotnik, przysłówek/ - biały, biało
Am Ball bleiben. - Czynić coś bez przerwy, do końca.
PRZYKŁAD: Um die Mathe besser zu werden, musst du am Ball bleiben und regelmäßig üben. - Aby stać się lepszym w matematyce musisz być wytrwałym i regularnie ćwiczyć.
SŁOWNICTWO:
Ball der /PL die Bälle/ - piłka, bal
bleiben /czasownik: bleibt, blieb, ist geblieben/ - zostawać, pozostawać
Auf Achse sein. - Być ciągle w drodze.
PRZYKŁAD: Er ist ständig auf Achse und hat kaum Zeit für dich. - On jest cały czas w drodze i prawie nie ma czasu dla ciebie.
SŁOWNICTWO:
Achse die /PL die Achsen/ - oś
sein /czasownik: ist, war, ist gewesen/ - być
Auf dem Schlauch stehen. - Nic z tego nie rozumiem. Nie wiem o co tu chodzi.
PRZYKŁAD: Ich stehe auf dem Schlauch. - Nic z tego nie rozumiem. Nie wiem o co tu chodzi.
SŁOWNICTWO:
Schlauch der /PL die Schläuche/ - szlauch, wąż gumowy, dętka
stehen /czasownik: steht, stand, hat gestanden/ - stać, wystawać, być napisanym, pasować, /mil./ stacjonować
Auf die Palme bringen. - Doprowadzać do szału.
PRZYKŁAD: Sie bringt mich auf die Palme. - Ona doprowadza mnie do szału.
SŁOWNICTWO:
bringen /czasownik: bringt, brachte, hat gebracht/ - przynosić, przywozić, przyprowadzać, sprowadzać, donosić, zanosić, podwozić
Palme die /PL die Palmen/ - palma
Auf das falsche/richtige Pferd setzen. - Stawiać na niewłaściwego/właściwego konia, podejmować złą/dobrą decyzję.
SŁOWNICTWO:
falsch /przymiotnik, przysłówek/ - fałszywy, podrobiony, sfałszowany, błędny, zły, nieprawidłowy, niewłaściwy, nieszczery, obłudny, źle, fałszywie, obłudnie
Pferd das /PL die Pferde/ - koń
richtig /przymiotnik, przysłówek/ - poprawny, prawidłowy, właściwy, trafny, celny, stosowny, poprawnie, prawidłowo, właściwie, stosownie, słusznie, trafnie, dobrze
Aufgeschoben ist nicht aufgehoben. - Co się odwlecze, to nie uciecze.
SŁOWNICTWO:
aufheben /czasownik: hebt auf, hob auf, hat aufgehoben/ - podnosić, przechowywać, unieważniać, znosić
aufschieben /czasownik: schiebt auf, schob auf, hat aufgeschoben/ - rozsuwać, odraczać
Bekannt sein wie ein bunter Hund. - Być powszechnie znanym.
PRZYKŁAD: Der Sänger ist in Berlin bekannt wie ein bunter Hund. - Ten piosenkarz jest w Berlinie powszechnie znany.
SŁOWNICTWO:
bekannt /przymiotnik: bekannter, bekannteste/ - znany, słynny, wiadomy, znajomy
bunt /przymiotnik/ - kolorowy, barwny, różnobarwny, mieszany
Hund der /PL die Hunde/ - pies
Bis in die Puppen feiern. - Świętować, bawić się do upadłego.
PRZYKŁAD: Ich habe den ganzen Sommer bis in die Puppen gefeiert. - Całe lato bawiłem się do upadłego.
SŁOWNICTWO:
feiern /czasownik: feiert, feierte, hat gefeiert/ - świętować, obchodzić
Puppe die /PL die Puppen/ - lalka, kukiełka, marionetka, manekin, /ent./ poczwarka
Bist du heute mit linkem Bein aufgestanden? – Wstałeś dzisiaj lewą nogą?
SŁOWNICTWO:
aufstehen /czasownik: steht auf, stand auf, ist aufgestanden/ - wstawać
Bein das /PL die Beine/ - noga, kość, nogawka
heute /przysłówek/ - dzisiaj, dziś
Da beißt die Maus keinen Faden ab. - Już danej sytuacji nie zmienimy.
SŁOWNICTWO:
abbeißen /czasownik: beißt ab, biss ab, hat abgebissen/ - odgryzać
Faden der /PL die Fäden/ - nić, nitka, włókno, /przen./ wątek
Maus die /PL die Mäuse/ - mysz, /infor./ mysz komputerowa, myszka
Das beste Pferd im Stahl sein. - Być najlepszym pracownikiem.
SŁOWNICTWO:
Pferd das /PL die Pferde/ - koń
Stahl der /PL die Stähle/ - stal
Das ist mir Wurst. - To jest mi obojętne.
SŁOWNICTWO:
Wurst die /PL die Würste/ - /gastr./ kiełbasa, wędlina
Das Kind hat den Kopf hängen lassen. – Dziecko posmutniało.
SŁOWNICTWO:
hängen /czasownik: hängt, hing, hat gehangen/ - wisieć, zwisać, przylegać, być przywiązanym, wieszać
Kind das /PL die Kinder/ - dziecko
Kopf der /PL die Köpfe/ - głowa, łeb, głowica
Das Leben ist kein Ponyhof. - Życie to nie bajka. Dosłownie: Życie to nie farma kucyków.
SŁOWNICTWO:
Leben das /PL die Leben, mst Singular/ - życie
Pony das /PL die Ponys/ - kuc, kucyk
Das liebe Geld kann alles. - Pieniądze wszystko mogą.
SŁOWNICTWO:
Geld das /nur Singular/ - pieniądze, pieniądz
können /czasownik modalny: kann, konnte, hat gekonnt/ - móc, umieć, potrafić, znać
Deine Nase gefällt mir nicht. - Ty mi się nie podobasz.
SŁOWNICTWO:
gefallen /czasownik: gefällt, gefiel, hat gefallen/ - podobać się
Nase die /PL die Nasen/ - nos
Der Sohn hat uns ins Verderben gestürzt. – Syn doprowadził nas do zguby.
SŁOWNICTWO:
Sohn der /PL die Söhne/ - syn
stürzen /czasownik: stürzt, stürzte, ist gestürzt/ - upadać, runąć, wpadać w, wpadać do, wypadać z, wypadać przez, obalać, powalać, /pot./ doprowadzać
Die besten Gedanken kommen hinterher. - Po czasie każdy mądry.
SŁOWNICTWO:
Gedanke der /GEN des Gedankens, PL die Gedanken/ - myśl
hinterher /przyimek, przysłowek/ - za, po, potem, poniewczasie
Die Null-Bock-Einstellung. - Tumiwisizm.
SŁOWNICTWO:
Bock der /PL die Böcke/ - /zool./ kozioł, baran, stojak, /sport./ kozioł
Einstellung die /PL die Einstellungen/ - nastawienie, pogląd, zatrudnienie, zawieszenie, wstrzymanie
Null die /PL die Nullen/ - zero
Dieser Mann macht immer dunkle Geschäfte. – Ten mężczyzna robi zawsze ciemne interesy.
SŁOWNICTWO:
dunkel /przymiotnik, przysłówek: dunkler, am dunkelsten/ - ciemny, niejasny, niezrozumiały, ciemno, niejasno, niezrozumiale
Geschäft das /PL die Geschäfte/ - interes, biznes, firma, sprawa, transakcja, sklep
Mann der /GEN des Mannes PL die Männer/ - mężczyzna, żołnierz, członek załogi, mąż
Du benimmst dich wie ein Elefant im Porzellanladen. – Poruszasz się niezgrabnie.
SŁOWNICTWO:
benehmen /czasownik: benimmt, benahm, hat benommen/ - odbierać, odejmować
Elefant der /PL die Elefanten/ - /zool./ słoń
Porzellanladen der /PL die Porzellanläden/ - sklep z porcelaną
Du gehst mir auf den Keks! - Denerwujesz mnie!
SŁOWNICTWO:
gehen /czasownik: geht, ging, ist gegangen/ - iść, chodzić, pójść, upływać /czas/, być możliwym
Keks der /PL die Kekse/ - /gastr./ keks, biszkopt, ciasteczko
Du hast zu viel getrunken und du bist jetzt blau. – Za dużo wypiłeś i jesteś teraz wstawiony.
SŁOWNICTWO:
blau /przymiotnik, przysłówek/ - niebieski, błękitny, niebiesko, błękitnie, /pot./ pijany
trinken /czasownik: trinkt, trank, hat getrunken/ - pić, napić się
Du machst aus einer Mücke einen Elefanten. - Robisz igły z widły.
SŁOWNICTWO:
Elefant der /PL die Elefanten/ - /zool./ słoń
machen /czasownik: macht, machte, hat gemacht/ - robić, porabiać, czynić, przyrządzać
Mücke die /PL die Mücken/ - ent. komar
Dumm wie die Bohnenstroh sein. - Głupi jak but.
PRZYKŁAD:
SŁOWNICTWO:
Bohnenstroh das /PL die Bohnenstroh/ - łęty fasoli
dumm /przymiotnik, przysłówek: dümmer, dümmste/ - głupi, głupio
sein /czasownik: ist, war, ist gewesen/ - być
Du redest dummes Zeug. – Wygadujesz głupoty.
SŁOWNICTWO:
dumm /przymiotnik, przysłówek: dümmer, dümmste/ - głupi, głupio
reden /czasownik: redet, redete, hat geredet/ - mówić, rozmawiać, prawić, gadać, przemawiać
Zeug das /nur Singular/ - przybory, narzędzia, rzeczy, manatki
Du triffst den Nagel auf den Kopf!/ Du hast ins Schwarze getroffen! - Trafiłeś w sedno/w dziesiątkę!
SŁOWNICTWO:
Nagel der /PL die Nägel/ - gwóźdź, paznokieć
Schwarze die /PL die Schwarzen/ - czarnoskóra kobieta, Murzynka, das /nur Singular/ - czarne pole tarczy, dziesiątka
treffen /czasownik: trifft, traf, hat getroffen/ - trafiać, spotykać, uderzać, urażać, utrafiać, uchwycać, zgadywać, dotykać, negatywnie oddziaływać
Einem geschenkten Gaul schaut man nicht ins Maul. - Darowanemu koniowi nie patrzy się w zęby.
SŁOWNICTWO:
Gaul der /PL die Gäule/ - /pej./ szkapa, chabeta
Maul das /PL die Mäuler/ - /zool./ pysk, morda, /pot./ /pej./ gęba, jadaczka
schauen /czasownik: schaut, schaute, hat geschaut/ - oglądać, patrzyć, patrzeć, spoglądać, widzieć
schenken /czasownik: schenkt, schenkte, hat geschenkt/ - darować, ofiarowywać, obdarzać, sprezentować, przebaczać
Ein gesunder Geist in einem gesunden Körper. - W zdrowym ciele zdrowy duch.
SŁOWNICTWO:
Geist der /PL die Geister/ - duch, upiór, widmo, umysł, intelekt
gesund /przymiotnik, przysłówek: gesunder/gesünder, gesundeste/gesündeste/ - zdrowy, dobry dla zdrowia, w dobrej kondycji, zdrowo
Körper der /PL die Körper/ - ciało, kadłub, /mat./ bryła
Ein hoches Tier sein. - Zajmować ważne stanowisko, być szychą.
SŁOWNICTWO:
hoch /przymiotnik, przysłówek: höher, am höchsten/ - wysoki, wysoko, wysoce
Tier das /PL die Tiere/ - zwierzę
Er bewegt sich auf dünnem Eis. – On stąpa po cienkim lodzie.
SŁOWNICTWO:
dünn /przymiotnik, przysłówek/ - cienki, chudy, szczupły, rzadki, cienko, rzadko
Eis das /nur Singular/ - lód, /gastr./ lody
bewegen /czasownik: bewegt, bewegte, hat bewegt/ - poruszać, wzruszać, nurtować, animować
Er hat sein Schäfchen ins Trockene gebracht. – Obłowił się.
SŁOWNICTWO:
bringen /czasownik: bringt, brachte, hat gebracht/ - przynosić, przywozić, przyprowadzać, sprowadzać, donosić, zanosić, podwozić
Schäfchen das /PL die Schäfchen/ - owieczka, parafianin
Er hat uns das Blaue vom Himmel versprochen. – On obiecał nam gruszki na wierzbie.
SŁOWNICTWO:
Blaue das /nur Singular/ - nieokreślona dal
Himmel der /PL die Himmel/ - niebo
Versprechen das /PL die Versprechen/ - obietnica, przyrzeczenie, przejęzyczenie się
Es regnet in Strömen. - Leje jak z cebra.
SŁOWNICTWO:
regnen /czasownik: regnet, regnete, hat geregnet/ - padać
Strom der /PL die Ströme/ - prąd, rzeka, prąd rzeki, strumień, nurt, prąd
Fix und fertig sein. - Być wyczerpanym./Zakończenie jakiejś pracy.
SŁOWNICTWO:
fertig /przymiotnik/ - gotowy
fix /przymiotnik, przysłówek/ - stały, niezmienny, szybki, prędki, szybko, prędko
Gaben vom Feind sind selten gut gemeint. - Dar wrogów - nie dar, szczęścia nie przynosi.
SŁOWNICTWO:
Feind der /PL die Feinde/ - wróg
Gabe die /PL die Gaben/ - dar, podarunek, datek, dawka, ofiara, jałmużna, wspomożenie
meinen /czasownik: meint, meinte, hat gemeint/ - sądzić, myśleć, mieć na myśli, rozumieć, mieć zamiar
Gänsehaut bekommen. - Dostać gęsiej skórki.
PRZYKŁAD: Ich bekomme Gänsehaut, wenn ich daran denke. - Dostaję gęsiej skórki, kiedy o tym myślę.
SŁOWNICTWO:
bekommen /czasownik: bekommt, bekam, hat bekommen/ - dostawać, otrzymywać, uzyskać, /ist bekommen/ służyć, wychodzić na zdrowie
Gänsehaut die /PL die Gänsehäute/ - gęsia skórka
Geben ist seliger denn Nehmen. - Lepiej dać, aniżeli brać.
SŁOWNICTWO:
geben /czasownik: gibt, gab, hat gegeben/ - dawać, dać
nehmen /czasownik: nimmt, nahm, hat genommen/ - brać, przyjmować, zabierać, zażywać
selig /przymiotnik/ - błogosławiony, błogi, zachwycony, podochocony
Gedanken sind zollfrei. - Myśl cła nie płaci.
SŁOWNICTWO:
Gedanke der /GEN des Gedankens, PL die Gedanken/ - myśl
zollfrei /przymiotnik, przysłówek/ - wolny od cła, wolnocłowy, bezcłowy, bezcłowo
Geld regiert die Welt. - Pieniądz rządzi światem.
SŁOWNICTWO:
Geld das /nur Singular/ - pieniądze, pieniądz
regieren /czasownik: regiert, regierte, hat regiert/ - rządzić
Welt die /PL die Welten/ - świat
Haben Sie immer das Blaue vom Himmel gelogen? – Czy oni zawsze tak kłamią na potęgę?
SŁOWNICTWO:
Blaue das /nur Singular/ - nieokreślona dal
Himmel der /PL die Himmel/ - niebo
immer /przysłówek/ - zawsze, ciągle, wciąż
lügen /czasownik: lügt, log, hat gelogen/ - kłamać, łgać, zmyślać
Hast du einen Vogel? - Odbiło ci?
SŁOWNICTWO:
haben /czasownik/ - mieć, posiadać
Vogel der /PL die Vögel/ - ptak
Hast du gewusst, dass sie einen schlechten Ruf hat? – Czy wiedziałaś, że ona cieszy się złą opinią?
SŁOWNICTWO:
Ruf der /PL die Rufe/ - wołanie, wezwanie, powołanie, opinia, reputacja
schlecht /przymiotnik, przysłówek/ - zły, złej jakości, podły, niegodziwy, źle, podle, niegodziwie
wissen /czasownik: weiß, wusste, hat gewusst/ - wiedzieć, znać, zdawać sobie sprawę, umieć
Hau ab! - Spadaj!
SŁOWNICTWO:
abhauen /czasownik: haut ab, hieb ab, hat abgehauen/ - wyrąbywać, ścinać, skuwać; /haute ab, ist abgehauen/
Heute bin ich fix und fertig. – Dzisiaj jestem wyczerpana.
SŁOWNICTWO:
fertig /przymiotnik/ - gotowy
fix /przymiotnik, przysłówek/ - stały, niezmienny, szybki, prędki, szybko, prędko
heute /przysłówek/ - dzisiaj, dziś
Hier ist heute tote Hose. - Dzisiaj nic się tu nie dzieje.
SŁOWNICTWO:
heute /przysłówek/ - dzisiaj, dziś
Hose die /PL die Hosen/ - spodnie
tot /przymiotnik, przysłówek/ - martwy, zmarły, obumarły, wymarły, zdechły, nieczynny, opustoszały, bezludny, martwo